آداب الصلوة
در بیان محافظت عبادت ازتصرف شیطان است
...
پس، بر سالک طریق آخرت لازم و حتم است که با هر جدیتی هست معارف و مناسک خود را ازتصرف شیطان و نفس اماره تخلیص کند و با کمال دقت و تفتیش درحرکات و سکنات و طلب و مطلوب خود غور کند و غایت سیر و تحصیل و مبادی حرکات باطنیه و تغذیات روحیه را به دست آورد و از حیله های نفس و شیطان غفلت نکند و از دامهای نفس اماره و ابلیس غافل نشود. و درجمیع حرکات و افعال، سوءظن کامل به خود داشته باشد و هیچ گاه آن را سر خود و رها نکند.چه بسا باشد که با اندک مسامحه ای انسان را مغلوب کند و به زمین زند و سوق به هلاکت و فنا دهد؛ زیرا که اگر غذاهای روحانی از تصرف شیطان خالص نباشد و دست او در فراهم آمدن آنها دخیل باشد، علاوه بر آنکه ارواح و قلوب با آنها تربیت نشوند و به کمال لایق خود نرسند، نقصان فاحش برای آنها دست دهد و شاید صاحب خود را در سلک شیاطین یا بهائم منسلک نماید....
چنانچه در بعض اهل عرفان اصطلاحی دیدیم اشخاصی را که این اصطلاحات و غور درآن، آنها را به ضلالت منتهی نموده و قلوب را منکوس و باطن آنها را ظلمانی نموده و ممارست در معارف موجب قوت انانیّت و انیّت آنها شده و دعاوی ناشایسته و شطحیات ناهنجار از آنها صادر گردیده. و نیزدر ارباب ریاضات و سلوک، کسانی هستند که ریاضات و اشتغال آنها به تصفیه نفس، قلوب آنها را منکدرتر و باطن آنها را ظلمانیتر نموده. و همینطور در طلاب علوم نقلیه ی شرعیه، اشخاصی را دیدیم که علم در آنها تاثیر سوء بخشیده و بر مفاسد اخلاقی آنها افزوده، و علم که موجب فلاح و رستگاری آنهاباید باشد باعث هلاکت آنها شده و آنها رابه جهل و ممارات و استطاله و ختل کشانده. و همینطور در بین اهل عبادت و مناسک ومواظبین به آداب و سنن، کسانی هستند که عبادت و نسک، که سرمایه اصلاح احوال و نفوس است، قلوب آنها را کدر و ظلمانی نموده و آنها را به عجب و خودبینی و کبر و تدلّل و تغمّ و سوءخلق و سوءظن به بندگان خدا وادار نموده. و اینها نیز از عدم مواظبت بر این معاجین الهیه است.
البته معجونی که با دست دیو پلید و تصرف نفس سرکش فراهم آمد، جز خلق شیطانی از آن زاییده نشود؛ و چون قلب در هرحال از آنها تغذّی می نماید و آنها صورت باطنیه نفس شوند، پس بعد از چندی مداومت، انسان یکی از ولیده های شیطان شود...
پس، سالک طریق آخرت در هر رشته ای از رشته های دینی و طریقه ای از طریقه های الهی هست اولا باید با کمال مواظبت و دقت چون طبیبی بامحبت و پرستاری پرشفقت، از حال خود مواظبت و دقت نماید و عیوب سیر و سلوک خود را تفتیش و مداقه کند. و ثانیا در خلال آن از پناه بردن به ذات مقدس حق جلّ و اعلا در خلوات و تضرّع و زاری به درگاه اقدس ذوالجلال غفلت نورزد.
پلک افتاده